6. Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu

Kapitalimi uani nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu sammineqarpoq. Siullermik tamakkiisoq isigalugu sammineqassaaq tulliuttullu suliaqarfiit ataasiakkaat tassaasut; angallassineq assartuinerlu, inuussutissarsiutit tunisassiortut, niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiorut aamma angerlarsimaaffit sammineqassallutik.

 

Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu atuisut, tassaasut namminersortut aamma pisortaqarfiit inuussutissarsiortut angerlarsimaffiillu pineqarput. Nukissiuutit tunisassiornermut kiffartuussinernullu, ininik kiassaanernut, qullernut, atortunut allanut aamma assartuinernut angallassinernullu atorneqartarput. Nukissiuutitut atuagassaanngitsut ass. tarngutit, saliinermut atortut aamma aqqusinniornermut qaliarsualersuinermullu atorneqartartoq bitumen taakkununnga aamma ilanngunneqarput.

 

Nukissiuutiliornermi, suliarinninnermi nuussinermilu nukissiuutit atorneqartut nukissiuutinit atuinerni tamakkiinernut ilanngunneqanngillat. Nukissiuutit assartuinernut angallassinernullu atorneqartut tamarmik immikkut angallassinernut assartuinernullu ilanngunneqarput. Taamaattumik inuussutissarsiutinut aamma angerlarsimaffinnut angallassineq assartuinerlu ilanngunneqanngillat.

 

Tabel 5. Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu nukissiuutinut atuiffiusunullu immikkoortillugu

 

2019

2020

2021

2022

2023

 

                                                        TJTJ                                                     

Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq ....  

7.952

8.335

8.232

8.989

9.213

Motorbenzin ............................

795

796

834

810

839

DFA ...................................

93

90

101

86

88

Gasolia ................................

4.119

4.674

4.862

5.321

5.398

Petroliu ................................

485

399

389

571

612

Flybenzin ...............................

2

0

1

2

1

Fuelolia ................................

485

279

4

-

-

LPG ...................................

3

3

3

3

3

Innaallagiaq ........................................  ........................................  ........................................

791

821

819

847

879

Ungasianit kiassarneq ...................

1.130

1.208

1.153

1.253

1.274

Allat ...................................

50

64

65

97

117

Fordelt på anvendelser

 

 

 

 

 

Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq....

7.952

8.335

8.232

8.989

9.213

Nukissiuutitut atugassaanngitsoq......

50

64

65

97

117

Angallassineq aamma assartuineq tamakkerlugu..........................

1.401

1.370

1.369

1.632

1.619

Aqqusinikkut angallanneq aamma assartuineq .............................

526

546

529

584

480

Immakkut angallanneq aamma assartuineq

454

471

495

530

590

Silaannakkut angallanneq aamma assartuineq .............................

369

299

291

466

494

Illersornissamik suliaqartut angallannerat aamma assartuinerat ....................

52

54

55

52

55

Tunisassiorlutik inuussutissarsiortut tamakkerlugit..........................

2.726

2.894

2.966

3.132

3.389

Nunalerineq, orpippassualerineq naasulerinerlu ..........................

10

10

9

10

11

Aalisarneq ..............................

1.942

1.981

2.024

2.012

2.083

Aatsitassarsiorneq aamma aatsitassanik misissueqqissaarneq.....................

71

82

96

67

114

Suliffeqarfiit pilersitsinernik suliaqartut .....

396

440

425

487

489

Sanaartorneq sanaartorfigissaanerlu ......

308

380

411

555

693

Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut tamakkerlugit......

1.338

1.363

1.280

1.490

1.560

Niuertunut pilersuineq ...................

138

133

124

156

138

Atugassanik pisiniarfiit ...................

375

356

346

397

426

Inuit kiffartuussivii .......................

194

188

180

225

205

Pisortaqarfiit kiffartuussivii ................

630

687

630

712

790

Angerlarsimaffiit.......................

2.438

2.643

2.552

2.637

2.527

Silaannaap pissusaanut naleqqussarluni atukkat
Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq
....

8.143

8.248

8.333

8.858

9.331

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Nukissiuutinit atukkat tamarmiusut 2023-mi 9.213 TJ-upput, 2022-mut saniullugit 3,4 pct.-imik tamanna qaffasinneruvoq. 2004-mut sanilliullugu nukissiuutinit atuineq 12,6 pct.-imik qaffasinneruvoq.

 

2010-mi aamma 2011-mi tunisassiorlutik inuussutissarsiortut akornanni nukissiuutinik atuineq annertusingaatsiarpoq. Taamani Kalaallit Nunaata sineriaani oliamik misissuisoqarnera pissutaalluni. 2004-mit inuussutissarsiutit tunisassiortut nukissiuut atugaat 30,2 pct.-imik qaffassimavoq. 2004-miilli nukissiuutit angerlarsimaffinni atorneqartut appalaarsimapput. 2020-mi nappaassuup coronap atuunnerani angallassinermi assartuinermilu nukissiuut atorneqartoq apparpoq, tassani silaannakkut angallanneq annermik eqqugaavoq. Maanna ukiut pingasut qaanngiutereersut, angallassinermut nukissiuutit atorneqartut naappaassuaq sioqqullugu angallannermut atuineq assigeqqilersimavaa.

 

Titartagaq 18. Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu atuiffiusunut immikkoortillugit

 

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

2023-mi oliamik atuineq 3,6 pct.-imik qaffariarpoq. Innaallagiamik atuineq 3,9 pct.-imik qaffappoq ukiup siulianut sanilliullugu, tassunga ilaavoq innaallagiaq kissamut atugassiaq aamma ungasianit kissamik atuineq 1,7 pct.-imik qaffappoq. 2004-miit 2022-mut innaallagiamik aamma ungasianit kissap atorneqarnerat qaffapput 44,2 pct.-imik aamma 39 pct.-imik. Piffissami tassani oliamik atuineq 6,1 pct.-imik qaffappoq.

 

Titartagaq 19. Atuineq tamarmiusoq niukissiuutinut immikkoortillugu

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Kalaallit Nunaata aningaasaqarnerata bruttonationalproduktiata, (BNP) akiusimasunit kisitat (2010-mi akit) atorlugit uuttorneqartup, 2020-mi pitsanngornialaarsimaneq aamma 2021-mi pitsanngoriangaatsiarsimaneq takutippaa. 2021-mi BNP 1,3 pct.-imik qaffappoq. Ukiumi tassani nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq 4,2 pct.-imik qaffappoq. Saqqummersitap uuma saqqummernerata nalaani BNP 2022 aamma 2023-moortoq suli saqqummersinneqanngilaq.

 

Nukissiuutit sakkortussusaa nalinginnaasumik nukissiuutit atorneqarnerata sunniunneranut atorneqartarpoq. Sakkukinnerugaangat nukissiuutinut sunniulluarnerusarpoq. Nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu bruttonatinalproduktillu imminnut ataqatigiinnerat naatsorsoraanni, takuneqassinnaalissaaq nunap aningaasaqarnerata nukissiuutinut sunniuttarnera.

 

2021-mi silap pissusaa tunngavigalugu iluarseereernermi nukissiuutit atorneqartut 0,58 TJ-voq 2004-mi 0,82-usoq. 2004-miit nukissiuutit sakkortussusaat 28,7 pct.-imik apparsimapput, tamannalu isumaqarpoq nukissiuutit sunniuttarnerat sakkortusisimasoq. 2021-mi sakkortussuseq 2020-mut sanilliullugu 0,3 pct.-imik qaffassimavoq.

 

2004-miit 2021-mut BNP-mi ineriartorneq tunngavigalugu nukissiuutinit atukkat tamarmiusut eqqarsaatigissagaani 27,9 pct-imik nukissiuutit sakkortussusaat apparsimavoq. Appariaat uani mikineruvoq, nuussinermi sunniut ilanngunneqannginnera pissutaalluni. 2021-mut sanilliullugu sakkortussuseq 2,5 pct.-imi apparsimavoq ukiup siulianut sanilliullugu.

 

Titartagaq 20. Silaannaap pissusaanut naleqqussarluni atukkat aamma nukissiuutinit atukkat, BNP-mi mio.-ikkaartuni (nukissiuutit atukkat annertussusaat)

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

Malugiuk: Titartakkami kisitsisit 2022-2023-meersut ilaanngillat, saqqummersitsinerup nalaani BNP 2022-2023-imoortup suli saqqummersinneqannginnera pissutaalluni.

 

6.1 Angallassineq aamma assartuineq

Angallassinermi assartuinermilu nukissiuut atorneqartoq aqqusinikkut, imaatigut, silaannakkullu angallannermut atorneqartarput.

 

2023-mi nukissiuutinik atuineq aqqusinikkut angallannermi 480 Tj-uvoq. 2023-mi silaannakkut angallannermi 494 TJ-uvoq. Immakkut angallannermut 590 TJ atorneqarsimavoq. Illersornissami nukissiuutit assartuinermut atorneqartartut ukiumiit ukiumut nikerartarput, kisianni appasingaatsiartarlutik. Aalisarnermi nukissiuutit atorneqartut inuussutissarsiutigalugu pilersuinermut ilanngunneqarput, immikkoortumi angallassinermut assartuinermullu ilanngunneqarlutik.

 

Titartagaq 21. Angallannermi nukissiuutinik atuineq, assartuinernut assigiinngitsunut immikkoortillugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

2023-mi angallassinermi assartuinermilu nukissiuutit atorneqartut gasolia aamma dieseloliap atorneqarnera 52,9 pct.-erisimavaa, flybrændstof Jet A-1 aamma flybenzina 31,4 pct.-erigaat. Motorbenzina 15,7 pct.-erivaa nukissiuutit aallat ass. LPG 0,05 pct.-imit mikinerusimallutik.

 

Titartagaq 22. Angallannermi nukissiuutinik atuineq, ikummatissanut atorneqartunut assigiinngitsunut immikkoortillugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Tabel 6. Angallassinermi assartuinermilu nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu

 

2019

2020

2021

2022

2023

 

                                                         TJTJ                                                      

Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq

1.324

1.290

1.301

1.556

1.619

Motorbenzin ...........................

244

245

256

253

254

DFA ..................................

26

25

30

23

24

Gasolia ...............................

670

717

721

811

832

Petroliu ...............................

370

302

294

468

507

Flybenzin .............................

2

0

1

2

1

Fuelolia ...............................

12

-

-

-

-

LPG ..................................

0

0

0

0

0

Atuiffiusunut immikkoortillugit

 

 

 

 

 

Angallassineq aamma assartuineq tamakkerlugu........................

1.324

1.290

1.301

1.556

1.619

Aqqusinikkut angallanneq aamma assartuineq ...........................

449

465

460

508

480

Immakkut angallanneq aamma assartuineq  

454

471

495

530

590

Silaannakkut angallanneq aamma assartuineq ...........................

369

299

291

466

494

Illersornissamik suliaqartut angallannerat aamma assartuinerat ...................

52

54

55

52

55

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

6.2 Inuussutissarsiutit tunisassiortut

Tunisassiorlutik inuussutissarsiortut nukissiuutit atugaat ukununnga immikkoortiterneqarput; nunalerineq assigisaallu, aalisarneq, aatsitassarsiorneq assigisaallu, suliffeqarfiit pilersitsinernik suliaqartut aamma sanaartorneq sanaartorfigissaanerlu. Aalisakkeriviit assigisaallu suliffeqarfinnut tunisassiortunut ilanngunneqarput, nukissiuutit imaani atorneqartut, ass. aaliarnermut piniarnermullu aalisarnermut ilanngunneqartut. Titartakkami 23-mi aalisarneq nunalerinerlu ataatsimut inissinneqarput.

 

2023-mi inuussutissarsiutit tunisassiortut akornanni aalisarneq annerpaavoq, nunalerineq ilanngullugu inuussutissarsiortut 61,8 pct.-erivaat. Sanaartorneq sanaartorfigissaanerlu tulliupput 20,4 pct.-imik annertutigalutik. Pilersitsinermik suliaqartut, aalisakkanik suliffissuit assigisaallu annerusumik 14,4 pct.-iupput. Aatsitassarsiorneq aamma aatsitassanik misissueqqissaarneq 3,4 pct.-iusut.

 

2023-mi nukissiuutinit atuinermi aalisarnermut nunalerinermullu 2.094 TJ atorneqarsimavoq, 2022-mut sanilliullugu 3,5 pct.-imik qaffasinnerulluni. Suliffeqarfiit pilersitsinermik suliaqartut nukissiuutit 489 TJ atorsimavaat, 2022-mut sanilliullugu 0,3 pct.-imik qaffalaarsimalluni. 2023-mi sanaartornermi sanaartorfigissaanermilu nukissiuutit 693 TJ atorneqarsimapput, 2022-mut sanilliullugu 24,8 pct.-imik annertuneruvoq. 2023-mi aatsitassarsiornermut aamma aatsitassanik misissueqqissaarnernut 69,5 pct.-imik qaffassimavoq. 2023-mi 114 TJ atorneqarsimasoq 2022-mi 67 TJ atorneqarsimavoq. Malugiuk 2010-mi aamma 2011-mi aatsitassarsiorneq pissutaalluni nukissiutinut aatsitassarsiornermut atuineq annertusimasoq.

 

Titartagaq 23. Tunisassiorlutik inuussutissarsiortut nukissiuutinik atuinerat

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Tunisassiorluni inuussutissarsiortut 2023-mi nukissiuutinik gasoliamik, dieseloliamik aamma atuinerat 9,5 pct.-imik qaffassimavoq. Innaallagiamik atuinerat 1,6 pct.-imik qaffassimavoq. 2022-mi nukissiuutinik atuinermi gasolia aamma dieselolia annertunerpaajusimavoq 74 pct.-imiilluni. 2004-miilli gasoliamik aamma dieloliamik atuineq 22,1 pct.-imik qaffassimavoq. Piffissami tassani innaallagiamik atuineq 58,8 pct.-imik qaffassimavoq.

 

Titartagaq 24. Tunisassiorlutik inuussutissarsiortut nukissiuutinik atuinerat, nukissiuutinut immikkoortiterlugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Tabel 7. Pilersuilluni inuussutissarsiornermi nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu

 

2019

2020

2021

2022

2023

 

                                                         TJTJ                                                      

Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq  

2.726

2.894

2.966

3.132

3.389

Motorbenzin ...........................

551

551

578

557

585

DFA ..................................

9

8

10

8

9

Gasolia ...............................

1.464

1.814

2.118

2.281

2.498

Petroliu ...............................

6

5

15

26

25

Fuelolia ...............................

473

279

4

-

-

LPG ..................................

1

1

1

2

2

Innaallagiaq ...........................

175

175

187

191

206

Ungasianit kiassarneq ..................

56

47

49

47

53

Atuiffiusunut immikkoortillugit

 

 

 

 

 

Tunisassiorlutik inuussutissarsiortut tamakkerlugit........................

2.726

2.894

2.966

3.132

3.389

Nunalerineq, orpippassualerineq aamma naasulerineq ..........................

10

10

9

10

11

Aalisarneq ............................

1.942

1.981

2.024

2.012

2.083

Aatsitassarsiorneq aamma aatsitassanik misissueqqissaarneq....................

71

82

96

67

114

Suliffeqarfiit pilersitsinernik suliaqartut ...

396

440

425

487

489

Sanaartorneq sanaartorfigissaanerlu .....

308

380

411

555

693

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

6.3 Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut

Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut tassaapput niuertunut tunisassiortut, atugassanik pisiniarfiit namminersortullu aamma pisortaqarfiit kiffartuussivii. 2023-mi nukissiuutinit atorneqarsimapput 1.560 TJ-t. Ukiup siulianut sanilliullugit 4,7 pct.-imik qaffasinneruvoq. 2023-mi innaallagiamik atuineq 332 TJ-uvoq, 2022-mut sanilliullugu 4,7 pct.-imik qaffasinnerulluni.

 

Titartagaq 25. Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut nukissiuutinit innaallagiamillu atuinerat

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut akornanni innaallagiaq aamma kissaq nukissiuutini atorneqarnerpaajuvoq. Kisianni taamaattuaannarnikuunngilaq. 2008 tikillugu olia atorneqarnerpaajusimavoq, inuussutissarsiortut namminneerlutik kissamik pilersortarsimanerat tassunga pissutaavoq. Maanna inuussutissarsiortut amerlanerusut Nukissiorfinniit innaallagiaq atorlugu kissamik pilersorneqalersimapput..

 

2023-mi innaallagiamik atuineq 7,7 pct.-imik qaffappoq, kissaq 3,4 pct.-imik qaffassimasoq ukiup siulianut naleqqiullugu. Oliamik atuineq 2023-mi 4,2 pct.-imik qaffappoq.

 

Titartagaq 26. Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut nukissiuutinit atuinerat, nukissiuutinut immikkoortillugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Tabel 8. Niuernermi aamma kiffartuussinermi nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu

 

2019

2020

2021

2022

2023

 

                                                       TJTJ                                                    

Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq    

1.338

1.363

1.280

1.490

1.560

DFA ....................................

49

43

50

43

45

Gasolia .................................

562

587

519

738

768

Petroliu .................................

26

20

15

13

15

LPG ....................................

1

0

1

1

1

Innaallagiaq .............................

323

307

307

308

332

Ungasianit kiassarneq ....................

378

405

389

386

399

Atuiffiusunut immikkoortillugit

 

 

 

 

 

Niuernermik aamma kiffartuussinermik inuussutissarsiortut tamakkerlugit.......

1.338

1.363

1.280

1.490

1.560

Niuertunut pilersuineq ....................

138

133

124

156

138

Atugassanik pisiniarfiit ....................

375

356

346

397

426

Inuit kiffartuussivii ........................

194

188

180

225

205

Pisortaqarfiit kiffartuussivii ................

630

687

630

712

790

Silaannaap pissusaanut naleqqussarluni atukkat
Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq
.....

1.401

1.335

1.312

1.444

1.603

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

6.4 Angerlarsimaffiit

Angerlarsimaffinni nukissiuutinik atuineq silap pissusaanit sunnerneqarajuttarpoq. 2023-mi sila nalinginnaasumit kissarnerusimasutut oqaatigineqarsinnaavoq, 2022-mi sila nalinginnaasumit nillernerusimasoq.

 

2023-mi angerlarsimaffinni atuineq tamarmiusoq 2.527 TJ nunami tamarmi atuinermut sanilliullugu 27,4 pct.-iusimalluni. Atuinerit tassaapput pisortaqarfinni innaallagiamik aamma kissamik olia, atorlugu nammineq pilersornermut atukkat, assartuinermut angallassinermullu benzinamik gasoliamillu atuikkat. 2023-mi angerlarsimaffiit silap pissusaa tunngavigalugu iluarsiinermi atuinerat 2.599 TJ-usimavoq, ukiup siulianut sanilliullugu 1,7 pct.-imik qaffasinnerusimalluni.

 

Titartagaq 27. Angerlarsimaffinni nukissiuutinit atuineq

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

2004-mut sanilliullugu angerlarsimaffiit nukissiuutinik atuinerat allanngorsimaqaaq. Oliamik atuineq suli annertuneruvoq, kisianni ukiut ingerlanerini oliamik atuineq annikilliartuaarsimavoq. Tamanna innaallagiaq atorlugu kissamik aamma ungasianit kissamik atuilerneq kiisallu angerlarsimaffiit oqorsarluarneruneqartalerneri tamatumunnga pissutaapput. 2004-mi oliamik atuineq 2.328 TJ-usimasoq 2023-mi 1.375 TJ-uvoq, 40,9 pct.-imik apparsimalluni.

 

2023-mi angerlarsimaffinni innaallagiamik atuineq 338 TJ-uvoq 2004-mi 231 TJ-usimasoq. 2023-mi kissamik atuineq 814 TJ-uvoq 2004-mi 583 TJ-ulluni. 2023-mi angerlarsimaffiit 22.022-iusimapput 2004-mi 20.684-iusut.

 

Titartagaq 28. Angerlarsimaffiit atuinerat, nukissiuutit suunerinut immikkoortillugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN

 

Tabel 9. Angerlarsimaffinni nukissiuutinit atuineq tamakkerlugu

 

2019

2020

2021

2022

2023

 

                                                       TJTJ                                                    

Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq .....  

2.438

2.643

2.552

2.637

2.527

DFA ....................................

9

13

11

11

10

Gasolia .................................

1.346

1.475

1.436

1.415

1.299

Petroliu .................................

84

72

66

64

65

LPG ....................................

1

1

1

1

1

Innaallagiaq..............................

294

327

322

332

338

Kiassarneq ..............................

705

755

716

814

814

Atuiffiusunut immikkoortillugit

 

 

 

 

 

Silaannaap pissusaanut naleqqussarluni atukkat
Nukissiuutinit atuineq tamarmiusoq
.....

2.561

2.587

2.618

2.555

2.599

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ENN1FIN